Transitie naar duurzame mobiliteit
Alleen nog maar emissieloze voertuigen op de weg: een mooi toekomstplaatje, maar is het ook echt mogelijk? Een groot deel van de voertuigen zal in de toekomst batterij-elektrisch aangedreven worden, en dat betekent een grotere impact op het elektriciteitsnet. Dat brengt uitdagingen voor netbeheerders, overheden en andere betrokken partijen mee.
Elektrisch en emissieloos vervoer
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle nieuwe auto’s vanaf 2030 elektrisch moeten zijn (in Europa vanaf 2035). Ook is afgesproken dat OV-bussen in Nederland vanaf 2030 emissieloos rijden. Daarnaast moet in 2025 in minimaal dertig steden een zero-emissiezone voor stadslogistiek zijn ingesteld. Dat wil zeggen dat voor zowel personenvoertuigen als zwaar vervoer er in 2030 voldoende (snel)laadmogelijkheden moeten zijn.
Onze visie op de mobiliteitstransitie
In 2030 heeft de mobiliteitstransitie een snelle groei doorgemaakt en is een kwart van alle voertuigen in Nederland geëlektrificeerd. De voertuigen zijn vrijwel allemaal batterij-elektrisch, alleen voor zwaarder en internationaal transport worden alternatieven zoals waterstof ingezet.
De beperkte ruimte op het elektriciteitsnet is en blijft een grote uitdaging. Om de mobiliteitstransitie mede vorm te geven hebben Enexis en haar stakeholders er voor gezorgd dat de energievraag van mobiliteit integraal onderdeel is van ruimtelijke planvorming en vertaald is in de investeringsplannen van de netbeheerders. De maximale flexibiliteit van elektrische voertuigen wordt benut en voertuigen maken efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte op het elektriciteitsnet.
Voertuigen worden op een veilige en betrouwbare manier geladen. En er zijn verschillende technische innovaties geïntroduceerd, zoals laadinfrastructuur geïntegreerd in het straatbeeld en de elektrische auto als thuisbatterij.
Zo pakken wij het aan
De beperkte ruimte op het elektriciteitsnet vormt veruit de grootste uitdaging voor het realiseren van de mobiliteitstransitie. De ontwikkelingen gaan zó snel dat we de benodigde verbouwing van het energiesysteem niet altijd tijdig kunnen realiseren. Het is daarom nodig om de netcapaciteit efficiënt te gebruiken en uitbreidingen snel te realiseren. Zo pakken we dit aan:
1. Anticiperen en afstemmen
We zorgen dat we doorlopend, actueel inzicht hebben in de elektrificatiebehoefte binnen zeven pijlers: personenvervoer, OV-bussen, logistiek (bestelvoertuigen), stadslogistiek, internationaal logistiek, binnenvaart en bouwmaterieel. Zodat we weten wat er op ons afkomt en we hierop kunnen anticiperen. We roepen daarbij particuliere en zakelijke klanten op om de (wijziging van) aansluiting(en) zo vroeg mogelijk aan te vragen.
2. Klantbehoeften en communicatie
We brengen doorlopend klantbehoeften in beeld en vertalen dit door in heldere communicatie, producten en diensten. Daarbij kijken we ook naar welke aanvullende producten nodig zijn om (net)belasting weg te nemen. Denk aan contracten voor netbewust laden - een van de aspecten van slim laden waarbij pieken op het elektriciteitsnet en vermogensvraag net beter verdeeld worden over de dag - of tijdgebonden contracten voor elektrische logistiek.
3. Netbewust laden
We maken 'netbewust laden' een betrouwbaar en toegepast onderdeel in netbeheer, dat rekening houdt met de ruimte op het net. Met behulp van netbewust laden is netverzwaring niet of later nodig. Zo kunnen we netuitbreiding ook beter plannen. We roepen installateurs, klanten en overheden op om elke nieuwe laadpaal of laadlocatie te voorzien van slim laden technologie en we werken in de sector aan wettelijke borging.
4. Veilig en betrouwbaar
Te allen tijde staat een betrouwbare energievoorziening voorop. We focussen op veiligheid, cybersecurity en stroom- en spanningskwaliteit. In samenwerking met de andere netbeheerders en ElaadNL werken we aan de wettelijke borging van (cyber)veiligheidseisen van de laadinfrastructuur. Ook doen we doorlopend onderzoek naar storingen en de impact daarvan op het net.
5. Prioritering en planvorming
We zorgen dat overheden voldoende inzicht hebben om te komen tot optimale keuzes en prioritering bij planvorming. In samenwerking met de NAL-regio's, provincies en gemeenten werken we aan strategische en tactische planvorming voor de laadinfrastructuur. Daarbij houden we rekening met andere verduurzamingsprojecten die een beroep doen op de netcapaciteit.
6. Innovatie
Met innovatie geven we doorlopend inzicht in de optimale inpassing van emissieloos vervoer in het energiesysteem. Zo gaat de ontwikkeling van Vehicle-2-Gid (V2G) erg snel en analyseren we de nieuwe mogelijkheden voor optimaal gebruik van het elektriciteitsnet. En denken we bijvoorbeeld samen met onze stakeholders mee over de energievoorziening voor emissieloze bouwvoertuigen.
Prioriteiten
Inzicht en impact
We brengen plannen voor mobiliteit in Enexis-verzorgingsgebied verder in kaart ten behoeve van netimpact analyses voor de hogere en lagere netvlakken en prioritering van uitbreidingen. De impact van zero-emissiezones en emissieloze bouw verdient extra aandacht, omdat hier nog weinig informatie over beschikbaar is.
Slim laden in de praktijk
Enexis implementeert stapsgewijs netbewust laden, als onderdeel van slim laden, voor publieke laadpalen in samenwerking met publieke en private stakeholders. Daarnaast onderzoeken we de toepassing van netbewust laden op private laadpalen.
Veiligheid op één
In gezamenlijkheid met ElaadNL en de andere netbeheerders zetten we het traject door voor wettelijke borging en integratie van cybersecurity-maatregelen.
Planvorming
We maken inzichtelijk wat de impact is van de mobiliteitstransitie op het elektriciteitsnet. We gaan samen met stakeholders aan de slag met het handelingsperspectief, zoals ruimte zoeken en reserveren voor energie-infrastructuur, netbewust laden implementeren en gebiedsgerichte oplossingen zoeken.
Onderzoek en innovatie
We doen onderzoek en testen nieuwe vormen van efficiënt netgebruik in de mobiliteitssector, zoals toepassing van tijdgebonden contracten in de logistieke sector. Daarnaast onderzoeken we de potentie van Vehicle-2-Grid in het energiesysteem.